پنج منفعت تداوم جنگ اوکراین برای انگلیس و فرانسه

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری صابرین نیوز، در 24 فوریه 2022 روسیه پس از تحرکات اوکراین و نزدیک شدن این کشور به ناتو تهاجم گسترده ای را به اوکراین، همسایه غربی خود آغاز کرد. این جنگ، بزرگ ترین حمله نظامی به خاک اروپا بعد از جنگ جهانی دوم قلمداد شده است.

حال سه سال از این جنگ گذشته و پس از فراز و نشیب های طولانی، به نظر می‌رسد هر دو طرف خواهان پایان این وضعیت و رسیدن به صلح هستند. سه‌شنبه شب و به دنبال مذاکرات مقام‌های آمریکایی و اوکراینی در عربستان، کی‌یف با پذیرش یک آتش بس فوری 30 روزه موافقت کرد.

 بر اساس بیانیه مشترک آمریکا و اوکراین در روز سه‌شنبه، کی‌یف با پذیرش پیشنهاد واشنگتن برای آتش‌بس فوری 30 روزه و برداشتن گام‌هایی در جهت بازگرداندن صلح پایدار موافقت کرده است.

توافق صلحی که پیش از آغاز جنگ برهم خورد

البته روسیه و اوکراین یک ماه پیش از آغاز جنگ بدون وساطت هیچ میانجی و دخالتی از جانب غرب و اروپا تصمیم به امضای توافق نامه صلح گرفته بودند. در اواخر مارس 2022، مذاکرات صلحی بین روسیه و اوکراین در استانبول برگزار شد. در این مذاکرات، پیش‌نویس توافقاتی مورد بحث قرار گرفت که بر اساس آن، اوکراین متعهد می‌شد از پیوستن به ناتو صرف‌نظر کرده و وضعیت بی‌طرف و غیرهسته‌ای را بپذیرد.

در مقابل، امنیت اوکراین توسط ایالات متحده، روسیه، چین، بریتانیا و فرانسه تضمین می‌شد.

با این حال، این مذاکرات به نتیجه نرسید و اختلافات بر سر مسائل کلیدی همچنان پابرجا ماند. همچنین، در فوریه 2025، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، اعلام کرد که کشورش آماده است در مذاکرات صلح با روسیه، درباره تبادل سرزمین‌ها گفتگو کند. این نشان‌دهنده تمایل اوکراین برای یافتن راه‌حلی مسالمت‌آمیز برای پایان دادن به درگیری‌ها است.

با این وجود، تا به امروز توافق نهایی برای پایان دادن به جنگ حاصل نشده و تلاش‌ها برای برقراری صلح ادامه دارد.

در این یادداشت، با توجه به نفوذ و حضور بریتانیا و فرانسه، به حمایت‌های این دو کشور اروپایی از جنگ اوکراین و تداوم آن پرداخته شده است.

بر اساس اظهارات ولودیمیر زلنسکی، ادعاها مبنی بر این که بوریس جانسون، نخست‌وزیر وقت بریتانیا، مانع توافق صلح میان روسیه و اوکراین در بهار 2022 شده است، نادرست و غیرمنطقی هستند.

زلنسکی تأکید کرده که جانسون هیچ تأثیری بر تصمیمات او در مورد پیشنهادات روسیه نداشته است.در مقابل، برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که کشورهای غربی، از جمله بریتانیا، در سال 2022 مانع امضای توافق صلح میان روسیه و اوکراین شدند. به عنوان مثال، رابرت فیکو، نخست‌وزیر اسلواکی، اظهار داشت که جنگ می‌توانست در آوریل 2022 پایان یابد، اما غرب، اوکراین را از امضای توافق بازداشت.

انگلیس و فرانسه در حال حاضر نقش فعالی در تلاش برای دستیابی به توافق صلح میان اوکراین و روسیه ایفا می‌کنند. این دو کشور با همکاری اوکراین، در حال تدوین طرحی برای آتش‌بس یک‌ماهه هستند که شامل توقف حملات هوایی و دریایی و حفاظت از زیرساخت‌های انرژی است، اما درگیری‌های زمینی را مستثنی می‌کند.

هدف از این طرح، ایجاد شرایطی برای ارزیابی حسن نیت طرفین و پیشبرد مذاکرات صلح است.

کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، اعلام کرده که این کشور همراه با فرانسه و احتمالاً چند کشور دیگر، در حال کار بر روی طرحی برای پایان دادن به درگیری‌ها هستند و قصد دارند این طرح را به ایالات متحده ارائه دهند.

او تأکید کرده که زمان اقدام فرا رسیده و باید حول یک طرح جدید برای صلحی عادلانه و پایدار متحد شد. با این حال، روسیه نسبت به این ابتکار عمل بدبین است و آن را تلاشی برای خرید زمان به نفع اوکراین و جلوگیری از فروپاشی نظامی این کشور می‌داند.

ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه، اظهار داشته که این طرح به دنبال ایجاد یک وقفه موقت است و نه یک راه‌حل نهایی برای پایان دادن به درگیری‌ها.

پنج منفعت تداوم جنگ اوکراین برای انگلیس و فرانسه

فرانسه و انگلیس، به‌عنوان دو قدرت اروپایی که در حمایت از اوکراین نقش فعالی ایفا کرده‌اند، منافع متعددی از تداوم جنگ در اوکراین دارند، هرچند این منافع با هزینه‌هایی نیز همراه است.

برخی از مهم‌ترین دلایل و منافعی که ممکن است آنها را به ادامه حمایت از جنگ سوق دهد عبارتند از:

1. تضعیف روسیه و کاهش تهدیدات امنیتی اروپا

یکی از مهم‌ترین دلایل حمایت این کشورها از ادامه جنگ، تضعیف روسیه است. جنگ اوکراین باعث فرسایش اقتصادی و نظامی روسیه شده و توانایی این کشور را برای اعمال فشار بر اروپا کاهش داده است. از دیدگاه بریتانیا و فرانسه، یک روسیه ضعیف‌تر، تهدید کمتری برای امنیت اروپا خواهد بود.

2. حفظ انسجام ناتو و تقویت نقش رهبری اروپا

انگلیس و فرانسه به‌دنبال حفظ اتحاد غرب در برابر روسیه هستند. ادامه جنگ باعث انسجام بیشتر ناتو و افزایش وابستگی کشورهای اروپایی به همکاری‌های امنیتی و نظامی با لندن و پاریس می‌شود. فرانسه نیز که به دنبال ایجاد یک نیروی دفاعی مستقل اروپایی است، از این فرصت برای تقویت جایگاه خود استفاده می‌کند.

3. تقویت صنایع نظامی و اقتصادی

ادامه جنگ موجب افزایش تقاضا برای تسلیحات و تجهیزات نظامی شده است. انگلیس و فرانسه از بزرگ‌ترین صادرکنندگان اسلحه در جهان هستند، و ادامه درگیری فرصتی برای رشد صنایع نظامی آنها فراهم کرده است. همچنین، فروش تسلیحات به اوکراین و کشورهای اروپای شرقی، سود مالی و قراردادهای نظامی بلندمدتی را برای این کشورها به همراه دارد.

4. تضعیف وابستگی اروپا به انرژی روسیه

یکی از پیامدهای جنگ، کاهش شدید وابستگی اروپا به انرژی روسیه بوده است. فرانسه، با داشتن زیرساخت‌های قوی در انرژی هسته‌ای و بریتانیا، با سرمایه‌گذاری در انرژی‌های جایگزین، از این تغییرات سود برده‌اند. کاهش نفوذ روسیه بر بازار انرژی اروپا، این کشورها را در موقعیت بهتری برای تأمین انرژی منطقه قرار داده است.

5. افزایش نفوذ سیاسی در شرق اروپا

حمایت از اوکراین موجب شده که فرانسه و بریتانیا نفوذ خود را در میان کشورهای اروپای شرقی و بالتیک افزایش دهند. این کشورها که به‌شدت نگران تهدیدات روسیه هستند، اکنون بیش از گذشته به حمایت نظامی و دیپلماتیک لندن و پاریس وابسته شده‌اند.

 

عواقب و پیامدها بر روابط با روسیه

حمایت انگلیس و فرانسه از اوکراین تأثیرات عمیقی بر روابط این کشورها با روسیه داشته است. این تأثیرات شامل افزایش تنش‌های دیپلماتیک، محدودیت‌های اقتصادی و حتی تهدیدات نظامی غیرمستقیم می‌شود.

1. افزایش تنش‌های دیپلماتیک و کاهش تعاملات دیپلماتیک

روسیه روابط خود را با بریتانیا و فرانسه به پایین‌ترین سطح از زمان جنگ سرد رسانده است. سطح تعاملات دیپلماتیک بین این کشورها به‌شدت کاهش یافته و کانال‌های ارتباطی برای مذاکرات مستقیم محدود شده است. در سال‌های اخیر، بریتانیا و فرانسه چندین دیپلمات روس را اخراج کرده‌اند و روسیه نیز در اقدامی متقابل، دیپلمات‌های این کشورها را از مسکو اخراج کرده است.

2. تشدید جنگ اقتصادی و تحریم‌ها

  انگلیس و فرانسه از تحریم‌های گسترده‌ای علیه روسیه حمایت کرده‌اند که شامل تحریم‌های مالی، مسدودسازی دارایی‌های روسیه در اروپا و محدودیت‌های تجاری می‌شود. شرکت‌های بریتانیایی و فرانسوی بسیاری از روابط تجاری خود با روسیه را قطع کرده‌اند که منجر به کاهش شدید تجارت دوجانبه شده است.

3. افزایش رقابت نظامی و تهدیدات امنیتی

انگلیس و فرانسه نیروهای نظامی خود را در کشورهای بالتیک و شرق اروپا تقویت کرده‌اند که روسیه آن را به‌عنوان تهدیدی مستقیم تلقی می‌کند. این کشورها نه‌تنها تسلیحات و کمک‌های مالی و نظامی در اختیار اوکراین قرار داده‌اند، بلکه در آموزش نیروهای اوکراینی نیز نقش داشته‌اند، که مسکو آن را دخالت مستقیم در جنگ می‌داند. مقامات روس بارها هشدار داده‌اند که تحویل تسلیحات پیشرفته به اوکراین، مانند موشک‌های دوربرد و جنگنده‌های پیشرفته می‌تواند پیامدهای «غیرقابل پیش‌بینی» داشته باشد.

4. افزایش همکاری روسیه با دشمنان غرب

در واکنش به حمایت فرانسه و انگلیس از اوکراین، روسیه همکاری‌های اقتصادی و نظامی خود را با کشورهای غیرغربی، به‌ویژه چین، ایران و کره شمالی گسترش داده است. روسیه تلاش کرده تا یک بلوک ضدغربی را تقویت کند که شامل کشورهای بریکس (BRICS) و سازمان همکاری شانگهای (SCO) می‌شود.

5. افزایش تهدیدات سایبری و اطلاعاتی

انگلیس و فرانسه مدعی شده‌اند که روسیه در حملات سایبری علیه زیرساخت‌های حیاتی آن‌ها، مانند شبکه‌های برق و سیستم‌های مالی، نقش داشته است. روسیه از رسانه‌های دولتی خود و شبکه‌های اجتماعی برای انتشار روایت‌های ضدغربی و بی‌اعتبار کردن سیاست‌های بریتانیا و فرانسه استفاده کرده است.

6. تضعیف فرصت‌های دیپلماتیک برای مذاکره

به دلیل حمایت نظامی از اوکراین، مسکو دیگر این دو کشور را به‌عنوان میانجی‌های معتبر برای مذاکرات صلح نمی‌بیند. امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، بارها تلاش کرده تا از طریق دیپلماسی با ولادیمیر پوتین مذاکره کند، اما این تلاش‌ها به دلیل حمایت نظامی فرانسه از اوکراین، به نتیجه نرسیده است.

با توجه به مطالب ارائه شده می‌توان سه سناریو محتمل برای آینده بحران اوکراین را به شرح زیر پیشنهاد کرد:

سناریو 1: تداوم جنگ در سطح فرسایشی(محتمل ترین سناریو)

در این سناریو، جنگ به وضعیت فعلی خود ادامه می‌دهد و هیچ‌کدام از طرفین قادر به دستیابی به پیروزی کامل نخواهند بود. اوکراین به مقاومت ادامه می‌دهد اما پیشرفت قابل توجهی نخواهد داشت و روسیه نیز در مناطق تحت کنترل خود تثبیت می‌شود. این وضعیت به یک درگیری طولانی‌مدت تبدیل می‌شود، مشابه جنگ‌های کره یا افغانستان. با تداوم عملیات نظامی، فشارهای داخلی و بین‌المللی برای رسیدن به آتش‌بس افزایش می‌یابد.

سناریو 2: توافق موقت یا آتش‌بس

در این سناریو، ممکن است یک توافق آتش‌بس موقت بین اوکراین و روسیه به امضا برسد. این توافق می‌تواند شامل تبادل سرزمین یا مناطق غیرنظامی‌ شده باشد و در نتیجه کاهش تنش‌ها را به همراه داشته باشد، اما به معنای ایجاد صلح پایدار نیست. این سناریو بستگی به فشارهای سیاسی و اجتماعی در هر دو طرف دارد و امکان وقوع آن با توجه به نوسانات سیاست‌های بین‌المللی و حمایت کشورهای غربی از اوکراین و همچنین اراده ایالات متحده آمریکا و شخص ترامپ بستگی دارد.  

سناریو 3: پیروزی نظامی روسیه

در این سناریو، در صورت تداوم جنگ فرسایشی و کاهش حمایت‌های بین‌المللی از اوکراین، روسیه ممکن است قادر به اشغال مناطق بیشتری از اوکراین شود. با توجه به اختلافات داخلی در اوکراین یا تغییرات سیاسی در غرب، این سناریو ممکن است تحقق یابد. همچنین ممکن است به پیروزی سیاسی در عین محدودیت در اقتصاد روسیه منجر شود.

به طور کلی با توجه به شرایط موجود و پویایی‌های بین‌المللی، محتمل‌ترین مسیر جاری درگیری، تداوم جنگ فرسایشی است، اما تغییرات سیاسی و دیپلماتیک می‌تواند تحولات قابل توجهی به همراه داشته باشد. همچنین سیاست‌های ترامپ می‌تواند بر تصمیم‌گیری‌های اوکراین و پذیرش مذاکره یا تداوم جنگ تأثیر بسزایی داشته باشد.

نویسنده: معصومه محمدی، کارشناس مسائل روسیه

انتهای پیام/