پادکست| تأثیر بازگشت ترامپ بر روابط ایران و عربستان ۲
گروه بین‌الملل خبرگزاری صابرین نیوز ـ بیستمین شماره از پادکست «در عمق» که به بررسی مهم‌ترین روندها، تحولات و همچنین شخصیت‌ها در غرب آسیا می‌پردازد، روز یکشنبه 28 بهمن ضبط شده و منتشر شد.
در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ، شاهد خروج یکجانبه آمریکا از برجام، اعمال تحریم‌های گسترده علیه ایران و تلاش برای ایجاد یک جبهه متحد عربی-اسرائیلی علیه تهران بودیم. پیمان‌های ابراهیم که منجر به عادی‌سازی روابط برخی کشورهای عربی با اسرائیل شد، از جمله دستاوردهای مهم سیاست خارجی ترامپ در خاورمیانه محسوب می‌شد.
با این حال، تحولات چند سال اخیر، از جمله حملات انصارالله یمن به آرامکو، توافق تهران-ریاض و جنگ غزه، معادلات منطقه‌ای را تا حدودی دگرگون کرده‌اند. تصور امنیت مطلق عربستان سعودی با تکیه بر آمریکا، زیر سوال رفته است. حملات آرامکو، آسیب‌پذیری تاسیسات نفتی عربستان را نشان داد و این ایده که آمریکا همواره و به طور کامل از ریاض دفاع خواهد کرد، تضعیف شد.
ایران و عربستان به این نتیجه رسیده‌اند که تنش دائمی به نفع هیچ یک از طرفین نیست. توافق پکن و از سرگیری روابط دیپلماتیک، نشانه‌ای از تغییر رویکرد ریاض و تهران و تلاش برای مدیریت اختلافات از طریق گفتگو و تعامل است.
مسئله فلسطین همچنان یک عامل کلیدی در معادلات منطقه‌ای است. جنگ غزه و واکنش‌های افکار عمومی در جهان عرب نشان داد که عادی‌سازی روابط با اسرائیل بدون حل مسئله فلسطین، با چالش‌های جدی روبرو خواهد بود.
اهداف احتمالی ترامپ در دور دوم: تثبیت نظم منطقه‌ای و تمرکز بر چین
با توجه به این تحولات، به نظر می‌رسد ترامپ در دور دوم ریاست جمهوری، همچنان بر هدف تثبیت «نظم منطقه‌ای» از طریق عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل تاکید خواهد داشت. از دیدگاه او، این امر نه تنها به تقویت اسرائیل و منزوی‌سازی ایران کمک می‌کند، بلکه به کاهش هزینه‌ها و تعهدات آمریکا در خاورمیانه نیز منجر خواهد شد. ترامپ به دنبال آن است با تثبیت نسبی منطقه، منابع و توجه آمریکا را به چالش اصلی‌تر از دیدگاه واشنگتن، یعنی چین، معطوف سازد.
عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل: چالش‌ها و موانع
با وجود این هدف، تحقق عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل با چالش‌های جدی روبرو است. همانطور که در متن اشاره شد، عربستان سعودی برای عادی‌سازی شروطی را مطرح کرده است که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
– تضمین امنیتی قوی از سوی آمریکا: عربستان به دنبال تعهدات محکم‌تری از سوی ایالات متحده برای دفاع از امنیت خود در برابر تهدیدات احتمالی، به ویژه از جانب ایران است.
– پیشرفت در حل مسئله فلسطین: ریاض به خوبی می‌داند عادی‌سازی روابط با اسرائیل بدون توجه به حقوق فلسطینی‌ها، با مخالفت‌های داخلی و منطقه‌ای روبرو خواهد شد. از این رو، احتمالا خواستار پیشرفت ملموس در روند صلح فلسطین-اسرائیل خواهد بود.
– ملاحظات داخلی آمریکا: همانطور که اشاره شد، مسائل سیاسی داخلی آمریکا، از جمله احتمال مخالفت دموکرات‌ها با امتیازدهی بیش از حد به عربستان، می‌تواند روند عادی‌سازی را با تاخیر و پیچیدگی روبرو کند.
انتهای پیام/