از تعطیلی «اسپوتنیک» تا پیام‌های مبهم روسیه به آذربایجان
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری صابرین نیوز، در حالی که موضوع تعطیلی «خانه روسیه» در باکو و لغو فعالیت خبرگزاری «اسپوتنیک آذربایجان» روابط بین مسکو و باکو را تحت‌الشعاع قرار داده، میخائیل گالوزین، معاون وزیر امور خارجه روسیه، در پاسخ به سؤال خبرنگاران درباره روابط دوجانبه اعلام کرد که «جمهوری آذربایجان اهمیت اتحاد با روسیه را درک می‌کند و مسکو انتظار دارد که باکو در گام‌های آتی خود این موضوع را مدنظر قرار دهد.»
گالوزین با ابراز اطمینان خاطر گفت که باکو اهمیت همکاری متحدانه بین روسیه و آذربایجان را درک می‌کند.
وی افزود: «مایلم امیدوار باشم که شرکای آذربایجانی ما در گام‌های بعدی خود، با درک اهمیت فوق‌العاده اجرای توافقات رهبران دو کشور در تمامی ابعاد روابطمان، این موضوع را راهنمای عمل خود قرار خواهند داد.»
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که تنش‌ها در روابط دو کشور پس از سانحه سقوط هواپیمای مسافربری «امبرایر 190» خطوط هوایی آذربایجان در نزدیکی آکتائو تشدید شده است. در این سانحه هوایی، 38 نفر از 67 سرنشین هواپیما جان باختند و 29 نفر دیگر مجروح شدند. از این تعداد، 42 نفر از جمله خدمه پرواز، شهروندان جمهوری آذربایجان بودند.
تحلیل پیام معاون وزیر خارجه روسیه
سؤالی که در اینجا مطرح می‌شود، این است که منظور از پیام‌هایی معاون وزیر خارجه روسیه نظیر «باکو اهمیت اتحاد با روسیه را درک می‌کند و انتظار می‌رود در گام‌های بعدی آن را مدنظر قرار دهد» و «امیدوارم شرکای آذربایجانی ما در گام‌های بعدی اهمیت اجرای توافقات رهبران را درک کنند» چیست؟
المان نصیروف، نماینده مجلس ملی آذربایجان، در گفتگو با «ینی مساوات» با اشاره به اینکه روابط باکو و مسکو از فوریه 2022 به دلیل شراکت و تعامل دوجانبه وارد مرحله جدیدی شده است، گفت: «آذربایجان همواره به سیاست حسن همجواری پایبند بوده است؛ اما این بدان معنا نیست که ما باید چشم خود را بر روی فرآیندهایی که مغایر با منافع ملی ما هستند، ببندیم. آذربایجان یک کشور با عزت است، در امور داخلی هیچ کشوری دخالت نمی‌کند و در مورد خود نیز همین انتظار را دارد.»
به گفته وی، «روسیه نباید در امور داخلی آذربایجان دخالت کند. با این منطق، تعطیلی خانه روسیه و اسپوتنیک آذربایجان، اقدامی کاملاً قانونی بوده و نباید به عنوان اقدامی علیه روسیه تلقی شود. متأسفانه برخی از کانال‌های تلویزیونی و رسانه‌های روسیه این موضوع را به عنوان اقدام باکو علیه مسکو ارزیابی می‌کنند؛ اما روابط ما با روسیه در سطح بالایی قرار دارد. فقط اتحاد به این معنا نیست که ما می‌توانیم دخالت روسیه در امور داخلی خود را تحمل کنیم.»
این نماینده مجلس با تفسیر سخنان گالوزین تصریح کرد: «بله، آذربایجان اهمیت اتحاد را درک می‌کند، اما ما نمی‌توانیم در قبال اقداماتی که مغایر با اتحاد هستند، بی‌تفاوت باشیم. اتحاد باید متقابل باشد. آذربایجان نیز از روسیه انتظار دارد که به عنوان یک شریک برابر موضع‌گیری کند.»
فؤاد علی‌اف، کارشناس سیاسی، دوره کنونی روابط روسیه و آذربایجان را به عنوان یک «سردی دوره‌ای» ارزیابی می‌کند.
وی پیش‌بینی کرد: «در آینده نزدیک شاهد بهبود روابط خواهیم بود. در سطح رسمی، طرفین با احتیاط اظهارنظر می‌کنند. سیاستمداران، کارشناسان، نمایندگان مجلس و اصحاب رسانه بیشتر شمشیرها را از رو بسته‌اند؛ اما این فضا پس از مدتی تغییر خواهد کرد. در حال حاضر، تا آنجا که اطلاع دارم، گفتگوهای دیپلماتیک دوجانبه در جریان است و من معتقدم که سوء تفاهمات به زودی برطرف خواهد شد. جایگزینی هم برای این وضعیت وجود ندارد. ما همسایگان دائمی هستیم و افزایش تنش به نفع هیچ‌یک از طرفین، نه باکو و نه مسکو نیست.»
به اعتقاد علی‌اف، سخنان گالوزین دو پیام را در خود جای داده است: «در اینجا هم یک پیام یادآوری وجود دارد، به این معنا که از ما انتظار می‌رود موضعی متناسب با سند 22 فوریه [بیانیه اتحاد] اتخاذ کنیم و هم نوعی حساسیت احساس می‌شود. معاون لاوروف به عنوان یک دیپلمات صحبت کرده است. به هر حال، نیازی به یادآوری هیچ سند یا تعهدی نیست. آذربایجان به تعهدات خود پایبند است و انتظار دارد طرف مقابل نیز مطابق با همان بیانیه عمل کند.»
این کارشناس تصمیم مربوط به تعطیلی «اسپوتنیک آذربایجان» را درست ارزیابی می‌کند و می‌گوید: «اولاً، اینجا هیچ اقدام خصمانه‌ای علیه روسیه وجود ندارد. در کرملین این را به اشتباه تلقی می‌کنند. صحبت از شاخ و برگ محافل طرفدار ارمنستان در روسیه در باکو است. سیمونیان کیست که رسانه او در اینجا اینگونه فعالیت کند؟ ما به خوبی می‌دانیم او چه اظهاراتی داشته است؛ بنابراین، دلیلی برای نگرانی نمی‌بینم، روابط روسیه و آذربایجان باید بهبود یابد. فقط در مورد سقوط هواپیما انتظاراتی داریم و باید آن مطالبات برآورده شود تا روابط به سرعت بهبود یابد.»
شایان ذکر است که فعالیت نمایندگی «راسیا سِیوُدْنیا» (اسپوتنیک) در آذربایجان لغو شده است. آیخان حاجی‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه آذربایجان، در این خصوص اعلام کرد که نهاد مذکور تنها از طریق یک خبرنگار می‌تواند مجوز فعالیت دریافت کند. پیش از این نیز «خانه روسیه» در باکو فعالیت خود را متوقف و ساختمان محل استقرار خود را تخلیه کرده بود. در رسانه‌ها ادعاهایی مبنی بر «لانه جاسوسی» بودن این مرکز مطرح شده است.
خبرگزاری «اسپوتنیک» که دفتر مرکزی آن در مسکو واقع شده است، توسط دیمیتری کیسلیوف، مدیرکل «راسیا سِیوُدْنیا» اداره می‌شود. معاون وی مارگاریتا سیمونیان، روزنامه‌نگاری است که به عنوان چهره‌ای محبوب در میان ارامنه شناخته می‌شود. «اسپوتنیک آذربایجان» از 25 مه 2015 فعالیت خود را آغاز کرده است. از طرف دیگر، «اسپوتنیک» در ارمنستان نیز دارای دفتر تحریریه است.
محافل سیاسی باکو مدعی‌اند که «با نگاهی به مقالات و اخبار منتشر شده در اسپوتنیک ارمنستان می‌توان دریافت که این رسانه آشکارا با تمامیت ارضی آذربایجان مخالفت می‌کند. با توجه به اینکه این رسانه کاملاً از بودجه دولت روسیه تأمین می‌شود، به نظر می‌رسد که مسکو یا فعالیت اسپوتنیک علیه کشور ما را تشویق می‌کند یا چشم خود را بر آن می‌بندد.»
انتهای پیام/