مذاکره با اوجالان به پایان رسید؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری صابرین نیوز، درست در شرایطی که رسانه‌های نزدیک به حزب حاکم ترکیه از مذاکره با عبدالله اوجالان رهبر زندانی پ.ک.ک صحبت می‌کنند، اتفاقات جدیدی روی داده که شباهتی به روند مذاکرات صلح ندارد.

شواهد نشان می‌دهد که ترکیه از موضع قدرت با سران پ.ک.ک مذاکره کرده و به دنبال دادن امتیاز خاصی نیست. مواضع و سخنان رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه و اطلاعیه‌های وزارت دفاع این کشور، نشان دهنده این است که حملات دقیق و هدفمندی با مشارکت ارتش و سرویس اطلاعاتی میت انجام شده و تنها خواسته اردوغان این است: «سلاح‌ها را بر زمین بگذارید. اگر نه از راه‌های دیگری استفاده می‌کنیم».

حملات نیروی هوایی ترکیه به دو شکل بمباران هوایی و شلیک پهپادی، در حالی صورت گرفته که هیات نمایندگان کُرد پارلمان ترکیه، باز هم بنا به پیشنهاد دولت، در جزیره ایمرالی با اوجالان دیدار کردند. اما سرّی ثریا اُندر سخنگوی این هیات، حاضر نشد در پاسخ به سوالات خبرنگاران، درباره تصمیم و حرف نهایی اوجالان توضیحی ارائه دهد.

نوه مذاکره‌کننده ارشد کشته شد

علاوه بر سخنان تهدیدآمیز اردوغان و مقامات سیاسی و نظامی ترکیه، دو رویداد مهم دیگر، نشان می‌دهد که احتمال شعله ور شدن خشونت و تنش، دور از ذهن نیست. اول این که در شهر مرسین در غرب ترکیه، جوانی به نام حسین ترک رهبر به ضرب گلوله کشته شد.

او نوه یکی از سیاستمداران مشهور کُرد ترکیه است که در مذاکرات سال 1993 میلادی در کنار جلال طالبانی به درخواست تورگوت اوزال به لبنان و سوریه رفت تا بین دولت و اوجالان میانجیگری کند. حالا هم به عنوان یکی از اعضای هیات مذاکره شناخته می‌شود و پس از دیدار با اوجالان، با سران احزاب مختلف ترکیه نیز دیدار کرد.

پیشبینی های اولیه حاکی از این است که احتمالاً برخی از تندروها، به منظور متوقف کردن روند فعلی گفتگوها، نوه احمد ترک را کشته‌اند تا سیگنال لازم به دولت و پ.ک.ک داده شود.

رویداد دوم نیز برکناری شهردار شهر کردنشین سیرت در شرق ترکیه به اتهام حمایت از تروریسم است. استانداری سیرت، شهردار منتخب مردم را عزل کرد و یکی از کارمندان وزارت کشور را به عنوان سرپرست منصوب کرد. با توجه به این که شهردار سیرت نیز از اعضای حزب مسئول مذاکره یعنی دمپارتی است، این اتفاق را نیز باید همچون یک نشانه سیاسی معنی‌ دار تحلیل کرد که نشان دهنده بالاگرفتن تنش بین طرفین است.

قبلاً رسانه‌های ترکیه مدعی شده بودند که دولت با اوجالان معامله کرده و شرایط مجازات او از حبس ابد در جزیره ایمرالی، به حبس خانگی تغییر خواهد کرد و در مرحله بعد نیز، احتمالاً آزاد خواهد شد.

اما رهبر گروه تروریستی پ.ک.ک در آخرین دیدار به نمایندگان پارلمان گفته: «من درخواست خاصی در مورد آزادی ندارم و حاضر نیستم چنین چیزی طلب کنم. ولی اگر می‌خواهند روند مذاکره به درستی پیش برود، باید تغییراتی ایجاد کنند».

چلیک: گفتگو تمام شد، نوبت خلع سلاح است

عمر چلیک سخنگوی حزب عدالت و توسعه از اعضای قدیمی حلقه معتمدین نزدیک اردوغان است که از دوران شهرداری استانبول تاکنون، همواره در کنار اردوغان حضور داشته و از نفوذ سیاسی بالایی برخوردار است.

او دیروز در گفتگو با خبرنگاران اعلام کرد: «روند گفتگوهای جزیره ایمرالی به پایان رسید و لازم نیست ملاقات دیگری انجام شود. الان دیگر وارد مرحله‌ای شده‌ایم که هدف اصلی آن عبارت است از خلع سلاح گروه تروریستی».

دولت باغچلی رهبر حزب راست افراطی حرکت ملی گرا و شریک اردوغان در ائتلاف جمهور نیز اعلام کرد: «اوجالان نباید تعلل کند. اکنون زمان آن است که گروه تروریستی را منحل اعلام کند و از آنها بخواهد سلاح بر زمین بگذارند».

رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه نیز یک بار دیگر اوجالان را با تعبیر «قاتل کودکان» توصیف و اعلام کرد: «ما به دنبال چانه زنی و معامله نیستیم. گروه تروریستی باید بدون هیچ قید و شرطی سلاح بر زمین بگذارد».

دو دلیل مهم برای مذاکره

تحلیلگران سیاسی ترکیه بر این باورند که اردوغان در مقطع کنونی، از دنبال کردنِ هدف و پرونده‌ای به نام مذاکره با اوجالان و پ.ک.ک دو هدف عمده دارد:

الف) به دست آوردن حمایت و همراهی رای دهندگان کُرد برای تغییر قانون اساسی و هموارسازی مسیر نامزدی مجدد اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری سال 2028 میلادی.

ب) اقناع نهادهای اقماری پ.ک.ک در شمال سوریه به منظور پیوستن به نیروی مشترک هیات التحریر الشام و پایان دادن به حیات ساختاری سیاسی و اجرایی به نام کانتون‌های خودگردان کُردی در مناطق کردنشین سوریه.

مجموعه‌ای از دلایل و عوامل مهم همچون حمایت آمریکا از شبه نظامیان تحت امر پ.ک.ک در شمال سوریه، پراکندگی نیروهای پ.ک.ک در ترکیه و شمال عراق، عدم موافقت برخی از سران شاخه نظامی پ.ک.ک با موضوع خلع سلاح و پیچیدگی‌های حقوقی و امنیتی این موضوع، باعث شده که گروه تروریستی مزبور، همچنان به فعالیت خود ادامه دهد و روند خلع سلاح شاخه نظامی، به یک موضوع پیچیده تبدیل شود.

یکی دیگر از ابعاد پیچیده مذاکرات ترکیه و اوجالان، این است که هاکان فیدان وزیر امور خارجه کابینه اردوغان، جدیداً از عراق خواسته تا نام پ.ک.ک را به عنوان یک گروه تروریستی اعلام کند.

پیداست که اگر دولت بغداد زیر بار پذیرفتن چنین پیشنهادی برود، ترکیه زمینه و امکان بیشتری برای حملات زمینی و هوایی در اختیار خواهد داشت و عملاً عراق را نیز در این پرونده، دچار مشکل و تنش خواهد کرد.

در همین حال، برخی از چهره‌ها و گروه‌های مخفی ملی گرای ترک نیز، با مذاکرات مخالفند و با توجه به آن که افراد مسلح فراوانی در اختیار دارند، می‌توانند به آسانی اختلال ایجاد کنند. 

در پایان باید گفت: شواهد فعلی نشان دهنده این است که نه دولت اردوغان برنامه و نقشه راه روشنی برای تنظیم یک توافق نهایی با گروه اوجالان دارد و نه طرف مقابل برای خلع سلاح آمادگی دارد. در نتیجه باید دید در هفته‌های آتی، روند فعلی تحت تاثیر چه موضوعاتی قرار خواهند گرفت.

انتهای پیام/